بررسی اثر استرس حمل و نقل بر تابلوی خونی گوساله

هدف: دوره های طولانی حمل و نقل دامها با وسایل نقلیه بویژه در آب و هوای نا مطلوب، ازدحام دامها در کامیونهای مخصوص حمل و نقل و استرس ناشی از این امر تا چه اندازه بر پارامترهای هماتولوژیک خون اثر دارد و چگونه می توان این تغییرات را از تغییرات تابلوی خونی در دیگر موارد تفکیک کرد. طرح: مطالعه تجربی با شاهدهای همزمان مستقل. حیوانات: بیست راس گوساله به ظاهر سالم نر با سن 4 تا 10 ماه و میانگین وزنی 160 کیلو گرم. روش: گوساله ها به مدت 42 روز نگه داری شدند و در این مدت به طور آزاد با یونجه و سیلوی ذرت تغذیه شدند. پس از طی دوره سازگاری با محیط جدید، در روز 21 نگهداری، معاینه های رایج و اولین خونگیری انجام شد. سپس گوساله ها به سه گروه تقسیم شدند: گروه کنترل یک ( 5 گوساله )، کنترل دو ناشتا ( 5 گوساله ) و گروه آزمایش ( 10 گوساله ). در روز 26 نگهداری، ضمن اقدام به حمل و نقل گروه آزمایش به مدت 12 ساعت و مسافت حدود 300 کیلومتر، از دو گروه کنترل یک و کنترل دو ناشتا نیز خونگیری به عمل آمد. در خلال 12 ساعت، در پنج نوبت در ساعتهای 0، 1، 3، 6، 12 حمل و نقل از هر سه گروه به طور همزمان خونگیری به عمل آمد. پارامترهای هموتولوژیک به روشهی معمول آزمایشگاهی مورد سنجش قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل آماری: با آنالیز واریانس یکطرفه و آزمون ,,t ،، زوج. نتایج: نتایج آزمایشهای خون شناختی، نشان دهنده افزایش معنی دار در تعداد گلبولهای قرمز و سفید، نوتروفیلها، میزان هماتوکریت و کورتیزول و کاهش معنی دار در لنفوسیتها و منوسیتها در گروه آزمایش در روز حمل و نقل در مقایسه با گروههای کنترل بود ( 05/0 > p ). نتیجه گیری: در مجموع، استرس حمل و نقل، تغییرات معنی داری در میزان هورمون کورتیزول و پارامترهای خونی گوساله ایجاد کرد. همچنین، بیشترین اثر استرس حمل و نقل در ابتدای مرحله حمل و نقل بروز کرده و در حمل و نقلهای طولانیتر باید منتظر تغییرات شدیدتری در پارامترهای هماتولوژیک خون و میزان کورتیزول سرم بود، تغییرات پارامترهای هماتولوژیک و میزان کورتیزول خون ناشی از تغییرات فیزیولوژیک در سیستم خونساز و غدد فوق کلیوی در خلال استرس است. مجله دانشکده داپزشکی دانشگاه تهران، (1381)، دوره 57، شماره 2، 76-71 .